Kayıt Dışı Üretim
Yüksek alkollü içkiler sektöründe uygulanan vergiler, kayıtdışı üretimi cazip hale getirmektedir. Bu durum, hem ekonomik kayıplara hem de tüketici sağlığına yönelik ciddi tehditler oluşturmakta ve sektördeki denetim mekanizmalarını zorlamaktadır.
Üretici Firmaların Beyan Eksikliği
Üretici firmalar, satmış oldukları ürünlerin bir kısmını fatura düzenlemeden beyan etmeyebilir. Bu şekilde, önemli miktardaki ÖTV gelirinden mahrum kalınmakta ve satışa ilişkin ÖTV matrahı oluşmamaktadır. Sahte bandrol kullanımı veya yüksek miktarda alınarak zayi gösterilen bandroller, kayıtdışı üretim riskini artıran unsurlardır. Ayrıca, yasal olmayan, dökme veya ürüne ait olmayan kaplarda yapılan satışlar da bir başka risk alanıdır. Bu durumu önlemek için bandrol kullanım verileri ile satış verilerinin çaprazlanması gerekmektedir.
Sahte ve Taklit Ürünler
Merdiven altı imalathanelerde üretilen sahte ürünler, gıdaya uygun etil alkol ile anason esansının karıştırılması ile elde edilmektedir. Bu ürünlerin tadı, gerçek rakıya benzerken, su ilave edildiğinde beyazlaşma özelliği gösterir. Ancak, bu tür ürünlerin yapımında kullanılan alkol, son derece zehirli olan metil alkol olabilir. Metil alkol ile etil alkolün ayrımını yapmak, gelişmiş laboratuvar ekipmanları olmadan mümkün değildir. Bu nedenle, bu tür ürünlerin tüketimi büyük sağlık riskleri taşımaktadır. Saha denetimlerinin artırılması, şüpheli ürünlerin incelenmesi ve ihbarlara hızlı cevap verebilecek bir çağrı merkezi kurulması elzemdir.
Boğma Rakı Üretimi
Özellikle Ege, Trakya ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülen “boğma rakı” tabir edilen ürün, fermente edilen üzümün anason tohumu ile basit damıtma cihazlarında kontrolsüz bir şekilde damıtılması ile üretilmektedir. Bu süreç sonucunda, belirli kimyasallardan arınmamış bir içki elde edilmektedir. Kokusu ve tadı oldukça ağır olan bu içki, sağlık açısından ciddi riskler barındırmaktadır. Baş ağrısı ve bazı durumlarda zehirlenmelere yol açabilmektedir. Ne yazık ki, bu içki halk arasında kabul görmekte ve bazı kesimlerde alışkanlık haline gelmektedir. Bu tür ürünler, tezgah altından çok ucuz fiyatlarla, pet şişelerde satışa sunulabilmektedir.
Kayıt dışı üretim, rakı sektöründe ciddi tehditler oluşturmaktadır. Derneğimiz, bu tür ürünlerin önlenmesi ve tüketicilerin korunması için bilinçlendirme çalışmaları yürütmekte ve denetimlerin artırılması konusunda ilgili kurumlarla iş birliği yapmaktadır. Sektörümüzün güvenliğini sağlamak için kayıt dışı üretimle mücadele, öncelikli hedeflerimiz arasında yer almaktadır.